وقت نیوز - مذاکره ایران و جهان غرب، تبدیل به طولانی ترین گفتگوی دیپلماتیک تاریخ بشر شده است. بی شک، دانشجویان امورخارجه در سال های آینده، این مذاکرات را به عنوان یکی از مهم ترین دروس دیپلماسی خواهند خواند.
به گزارش وقت نیوز ، فارغ از مسائل محتوایی این مذاکرات شکل اتفاقی آن که در حال رخ دادن است، از چند جهات دارای اهمیت چهانی است :یک - این مذاکره مهم ترین مذاکره تاریخ میان یک قدرت محلی مستقل(ایران) با نمایندگان تمامی جهان قدرتمند است ( آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه، آلمان) از نظر اندازه اقتصادی طرف مذاکره پنج به اضافه یک تقریبا 50 هزار میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی دارند و ایران 818 میلیارد دلار. در واقع اگر کل تولید ناخالص داخلی جهان 74 هزار میلیارد دلار باشد، سهم قدرت های پنج به اضافه یک دوسوم و سهم ایران تنها دوصدم از کل اقتصاد جهان است .
دو - ایران نخستین کشور جهان است که در موقعیت جنگ و سازش به جای رفتن به سمت جنگ، به سوی مذاکره رفته است. پس از ماه ها مذاکره، طرفین اعلام کرده اند که تا امروز هرگز تا به این حد به توافق نزدیک نبودند، اما همزمان با یکدیگر، رییس جمهور ایران دیروز اعلام کرد که ما خود را برای دوران پساتحریم و پساتوافق آماده می کنیم، یعنی ما همان میزان که آماده توافق هستیم، به همان میزان هم آماده عدم توافق هستیم. باراک اوباما نیز دیروز اعلام کرد که امکان توافق زیر 50 درصد است، یعنی آمریکا نمی خواهد از اینکه به توافق برسد، ابراز خوشنودی کند. هر دو طرف می دانند که زیر توافق را امضا خواهند کرد،
مجلس هر دو طرف اعلام کرده که توافق باید مورد تصویب مجلسین قرار بگیرد، رهبران هر دو طرف نیز گفته اند که همه اختیار خود را به مذاکره کننده داده اند. و هر دو طرف به دیگری هشدار داده اند که این آخرین فرصت توافق است. اما چرا با وجود اینکه همه می دانیم که این توافق انجام خواهد شد، هیچ یک از طرفین مایل نیست خوشحالی خود را از توافق نشان بدهد؟ پاسخ ساده است. هر کسی نشان بدهد که نیازمند توافق است، بازی را باخته است و باید امتیاز بدهد.
در واقع هر دو طرف تلاش می کنند چنان بازی کنند که بیشترین امتیاز را تا آخرین لحظه بگیرند و کمترین امتیاز را بدهند. انتظار طرفین و افرادی که نفس ها را در سینه حبس کردند، فقط زمانی پایان می یابد که دو طرف از اتاق بیرون بیایند و پایان مذاکرات را اعلام کنند.
جاسوسان دو طرف باید تمام نظرات و بازی هایش شان را کشف کنند و بازیگران مذاکره از کوچکترین چیزی که نشان دهنده تمایلات درونی شان باشد خودداری کنند. جاسوسی از طریق کنترل مکالمات طرفین، مجموعه ای از روانشناسان که تک تک رفتارها و واکنش های همدیگر را بازخوانی می کنند، سوراخ های اطلاعاتی که در هر طرف وجود دارد و دیگری از آن استفاده می کند، همه و همه راه هایی است که بی شک طرفین در آن جهت یافتن اطلاعات در سوی دیگر مذاکره می کوشند.
هر دو طرف سعی می کنند که ارتباط خود را با منشاء قدرت ( رهبران آمریکا و اروپا، رهبری ایران) محدود کنند. شاید این بازی دیپلماسی پیچیده ترین رفتار دیپلماتیک از آغاز شکل گیری دنیای مدرن تا امروز است. سه - معامله طرفین برسر برنامه اتمی یا حقوق بشر یا تروریسم نیست، در واقع اتفاقی که در حال رخ دادن است، تصمیم گیری برای ترسیم مرزهای آینده جهانی است. ایران و چین و روسیه، یک طرف بازی هستند، آلمان و فرانسه و انگلیس در میانه بازی و آمریکا طرف دیگر معامله است. این هفت کشور به هر نتیجه ای برسند، برنده اند، بازنده ها بیرون جلسه اند.
اتفاقا دو بازنده اصلی همان دوسویی هستند که دعوا را آغاز کردند، اعراب و اسرائیل( عربستان و اسرائیل) مهم ترین بازندگان این بازی اند. مهم ترین کسی که از شکست مذاکره نفع می برد اسرائیل و عربستان است. اسرائیل برای اینکه این مذاکره به نتیجه نرسد تا امروز چهار جنگ مطرح غزه، عراق و سوریه و یمن را پیش برده است و عربستان یک سال و نیم نفت مجانی فروخته تا بتواند با نابودی ایران هژمونی خود را در خاورمیانه به دست بیاورد.
در واقع سیاست های ماضی به نوعی شعله جنگ را روشن کرد و به عربستان و اسرائیل قدرت داد و ایران روحانی کوشید تا عواقب خطاهای احمدی نژاد را جبران کند. آنچه ایران به دست می آورد، زنده ماندن است و تبدیل شدن از منزوی ترین قدرت منطقه به مهم ترین قدرت خاورمیانه و آنچه جهان غرب به دست می آورد، جنگ نکردن در خاورمیانه است. آمریکا به جای اینکه به ده کشور باج بدهد تا جلوی ایران را بگیرند، بخشی از همان باج را به ایران می دهد و ایران به جای اینکه با ده کشور سازش کند تا جلوی آمریکا را بگیرد، با خود آمریکا سازش می کند. چهار - شاید مهم ترین چیزی که نمایندگان هفت کشور به دست خواهند آورد، نتیجه توافق نیست، بلکه خود توافق است. پیروزی بعد از مذاکره به دست نمی آید، پیروزی در مذاکره به دست می آید.
586
از : وحید چوپانی کارشناس ارشد علوم سیاسی