به گزارش وقت نیوز ، اکبر تقی زاده اصل  روز چهارشنبه در واکنش به اتفاقات اخیر در محوطه ارک علیشاه ضمن قدردانی از اقدام هوشمندانه مردم و فعالان حوزه میراث فرهنگی گفته است : من به صدماتی که در طول تاریخ از سوی بیگانگان به آثار تاریخی و ارک علیشاه تبریز وارد شده کاری ندارم ، اما  انسان به شدت از صدمه خودی به این اثارارزشمند آزرده و رنجیده می شود.

وی اعلام کرد : متاسفانه در دوره حکومت اسلامی این سومین بار است که به ارک و حریم آن تعرض می شود و این در حالی است که همه جهانگردان که به تبریز سفر کردند  یک صدا از زیبایی و شکوهش می گویند و متون تاریخی مملو از اهمیت و عطمت آن است .

این کارشناس میراث فرهنگی افزود : ارک علیشاه و سایر بناهای وابسته به آن همواره در طول تاریخ به دلیل اهمیت اش مورد ستم قرار گرفته و صدماتی بدان وارد شده است .

وی ادامه داد : حتی در دوره معاصر ابعاد و متون تاریخی ابن بنا مورد توجه مرحوم حضرت آیت الله مسلم ملکوتی نماینده ولی درآذربایجان و امام جمعه وقت تبریز قرار گرفته و ایشان در کتاب وزین خود با عنوان "  مسجد مسجد"  شد اهمیت این بنای تاریخی به رشته تحریر در آورده است .

تقی زاده ادامه داد : آثار باقی مانده از بنای ارک دو بار در دوره معاصر توسط باستان شناسان گمانه رنی شده و به دقت مورد ارزبابی قرار گرفته و در هر بار وجود آثار باستانی ، تاریخی و محراب و مسحدآن تایید شده است .

وی گفت : در رژیم گذشته اقداماتی برای توسعه تئاتر در محوطه ارک انجام شد ، اما زمانی که متوجه شدند محل توسعه و زیر آن مسجد وجود دارد از اجرای طرح توسعه ئتاتر منصرف شدند و بار دوم هم کاوش هایی توسط دکتر سرافراز باستان شناس معروف برای ابوان و محراب موجود دراین بنا به عمل آمد که همه آن ها وجود آثار ارزشمند تاریخی و محراب را تایید کردند.

وی اقدامات تخریبی و غیر کارشناسی اخیر به بهانه ساخت پارکنیک در محوطه ارک را به چالش کشید و گفت : درحالی که در چند قدمی بنا پارکنیگ کافی وجود دارد و یا می توان پارکنیک را درجای دیگری ساخت چه ضرورتی دارد ، بیاییم باقی مانده یک ابنیه تاریخی را خراب کنیم .

تقی زاده افزود : عکس ها و آثار به دست آمده از حقاری ها حاکی از وجود سازه تاریخی باا آجرهای دوره ایخانی است و گودبرداری های اخیر در کنار خانه به ثبت رسیده فتح الله زاده ظلم  دیگری به این مجموعه تاریخی است.

وی صیانت و حراست از بناهای تاریخی به ویژه پاسداری از مجموعه ارزشمند ارک علیشاه را وظیفه همگانی و ملی بیان کرد و گفت : لازم است از هر گونه اقدامات غیر علمی حتی برداشتن یک مشت خاک از این مجموعه اجتناب شود و حتی در صورت نیاز به مرمت و نوسازی با رعایت تمام اصول فنی و علمی انجام شود.

تقی زاده از مجموعه تاریخی ارک به عنوان ظرفیت بالقوه برای مطالعات علمی و جذب گردشگران فرهنگی نام برد و گفت : ما از یک طرف شعار تحقق تبریز 2018 را می دهم و از سوی دیگر این بضاعت تاریخی را داریم تخریب می کنی کجای این معادله درست است .

برخی حفاری و خاکبرداری های اخیر درمحوطه ارک علیشاه تبریز که از سوی کارشناسان باستان شناسی غیر فنی اعلام شده در  هفته های  اخیر موجب واکنش و اعتراض گروه هایی از مردم و مسوولان در سطح استان و کشوری شده بود.

بنای ارگ علیشاه یکی از شاهکارهای هنر معماری ایران به شمار می‌رود که عظمت آن در هنر معماری ایران و به عنوان نمونه‌ای از بنای اسلامی، کم‌نظیر است.

ساخت این بنا در سال ۷۱۶ هجری قمری به دستور تاج‌الدین علیشاه گیلانی آغاز و در سال ۷۲۴ به اتمام رسیده و در ساخت آن ازساروج و مصالح ساختمانی بادوام استفاده شده است.

معمار این بنای با عظمت بنا بر استاد تاریخی استاد فلکی تبریزی بوده و سبک آن با توجه به نظرات استاد پیرنیا به شیوه آذری است .

شیوه آذری، سبکی در معماری ایرانی پس از اسلام است که به آذربایجان منسوب است. این شیوه، سبک مغول یا ایرانی – مغول نیز نامیده می‌شود که در دوره‌ی حکومت ایلخانان بر ایران (۶۵۴-۷۳۶ق /۱۲۵۶ -۱۳۳۶م) رواج یافت.

این بنا نیز مانند سایر آثار تاریخی از زلزله ویرانگر قرن دهم شهر تبریز در امان نمانده و بخش اعظم مجموعه آن در این پدیده طبیعی فروریخته  با این حال بخشی از دیوارهای بلند این مجموعه بر جای ماند تا یادگار پایداری در برابر این پدیده طبیعی مهیب باشد،

بقایای موجود بنا به صورت سه دیوار بلند است که به شكل ایوان دیده می‌شود. قسمت مسقف مسجد بوده و در حقیقت تشکیل‌دهنده‌ی ایوان طاق‌پوش و طاق استوانه‌ای عظیمی است. این بخش، شبستان و عنصر اصلی مسجد علی‌شاه به‌شمار می‌رفته‌ است. عرض این بنای به جا مانده ۳۰ متر و ارتفاع آن ۲۶ متر است. عرض هر یک از این دیوارها نیز ۱۰ متر و داخل آنها مرکب از دو دیوار عریض است که توسط طاق‌هایی به هم اتصال یافته‌اند. البته در حفاری‌های انجام گرفته این نکته مشخص شده است که ۷ متر از دیوارها زیر خاک قرار دارد.

586