دموکراسی این فرصت را برای مردم ایران فراهم ساخته است که سیاست گذارانِ شهر خویش را با آرای خود انتخاب نمایند‌. این فرصتِ انتخاب، نعمت بزرگی است.
یکی از برگهای زرین قانون اساسی در کشور ایران پس از برپایی نظام مقدس جمهوری اسلامی وجود انتخابات در شهرها و روستاها می باشد. حق انتخاب شوراها که به مشابه یک پارلمان شهری برای اداره امور منطقه ای می باشد ، دارای تاثیر بسیارمهمی در روند پیشرفتهای یک شهر دارد.
شوراهای اسلامی شهر و روستا بازوان قدرتمند نظام و دولت هستند. اینان رابط های ذیصلاح و موجه بین مردم و دولت عمل می نمایند.
در طی 4 دوره از عمر شوراها و وجود 16 سال وجود نظام پارلمانی شهری و روستایی که از ارکان مهم و پیشرفته دمکراسی در ایران می باشد فراز و فرودهای بسیاری را شاهد بوده ایم.
با بررسی و نگاه آماری از عملکرد شوراهای کلانشهرهای مختلف در دورهای گذشته ، متاسفانه این نکته مشخص می باشد که فضای سیاسی غالب بر شوراها و عدم تخصص های کافی مدیریت شهری باعث شده که نتایج قابل قبول و حداکثری از کارکرد شوراها عاید مردم شهرها نشود. اتفاقات و نمونه های تلخی که به مانند حادثه پلاسکو که سال گذشته در تهران اتفاق افتاد و نمونه های دیگر از این حوادث تلخ ، این موضوع را بیشتر روشن نمود که اهمیت شوراها در داشتن افراد متخصص در حوره های مختلف برای اداره شهر بسیار مهم می باشد ، دیگر مردم به این نکته واقف شده اند که شوراها نقش تشریفاتی و ویترینی در اداره شهرها ندارد و عملکرد آنها تاثیر بسیار مستقیمی در زندگی آنها دارد.
با رشد جمعیت تحصیلکرده و جوان در جامعه و همچنین پیشرفتهای تکنولوژیکی ،حوزه مدیریت شهری نیز باید همگام با این نیازها رشد نماید دیگر زمان آزمون و خطا برای شوراها به پایان رسیده است.هم اکنون نقش شوراها و اهمیت آنها در مدیریت های کلان شهری بر همگان روشن و مبرهن می باشد هم اکنون افرادی که در شوراها انتخاب می شوند باید کاملا متخصص ، مسلط به علوم مدیریتی، واقف به کارکرد پژوهش و آگاه به اطلاعات روز دنیا باشند دیگر شوراها مخصوصا در کلانشهر ها نباید محل افرادی با تفکرات قدیمی و ناآگاه از مسایل پژوهشی و دانشگاهی باشد.
همچنین شورای اسلامی شهر زبان گویای مردم در مناسبت های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، دینی و... است. هر چقدر که اعضای شورای اسلامی شهر افرادی لایق و شایسته تری باشند، سطح شعور و فهم مردم در نگاه مسئولین استانی و کشوری بصورت ویژه ای نمایان می گردد.
از دیگر آفتهایی که در عملکرد 16 ساله شوراها نمایان است، دعواهای جناحی و سیاسی غالب بر شوراهای شهر بود با نگاهی گذرا بر اتفاقات 4 دوره گذشته که در شوراهای شهرهای مختلف کشور افتاده است تاثیرات منفی سیاست زدگی و دعواهای جناحی در شوراها که باعث ایجاد فرسایش وافت راندمان عملکرد شوراها و بروز مشکلات جدی در روند مدیریت های شهری و در نتیجه انعکاس آن بر زندگی مردم شده است. این دعواهای جناحی و سیاسی در دوره های گذشته در شوراهای بعضی از شهرها باعث تعلیق و حتی تعطیل شدن شوراها شده و بطیع هزینه های آن متحمل بر مردم آن شهر شده بود.
خواسته مردم از شوراها حل معضلات کشور و نه دعواهای سیاسی، حزبی و جناحی است.
ریشه و فلسفه تشکیل شوراها این نیست که در یک شهر و یا روستا احزاب، جناح و گروه‌هایی بخواهند برای پیروزی بر دیگری با هم رقابت کنند، البته رقابت سالم موضوعی حائز اهمیت است اما هدف از تشکیل شورا این است که بعد از انتخاب شدن همه ذهن را از منافع شخصی، حزبی و قومی خالی کرده و با همه توان، برای خدمت به مردم و کشور بیندیشیم و تلاش کنیم. در غیر این صورت توسعه شهرها و روستاهای ما و در نتیجه آن مردم مستقیماً ضرر می کنند که بعضاً نیز جبران ناپذیر خواهد بود.
در حال حاضر شوراها و به تبع آن شهرها از دو موضوع مهم و اساسی رنج می برند: 1- مدیریت یک پارچه شهری و 2- عدم بهره مندی از درآمدهای پایدار شهرداری ها.
با دستور رییس‌محترم جمهوری خوشبختانه دولت نسبت به رفع مشکلات و مسایل شوراهای اسلامی شهر و روستا تلاش کرده است، و با ارائه دو لایحه تحت عنوان «لایحه مدیریت یکپارچه شهری» و «لایحه درآمد پایدار شهرداری‌ها» به مجلس شورای اسلامی در راستای حل این مشکلات قدم های مثبتی برداشته است که امید است در اجرای برنامه 5ساله ششم توسعه کشور به مرحله اجرا و عمل برسد. زیرا در حال حاضر مردم، شهرداریها و سازمانهای خدمات رسان تاوان و هزینه های سنگینی را می پردازند که آنهم از جیب مردم پرداخته می شود.
هم اکنون حساسیت انتخابات شوراها بر همگان روشن می باشد و در این دوره از شوراها ی شهر و روستا سکان مدیریت شهری به افرادی سپرده می شود که برنامه ها و مدیریتهای کلان شهری در 4 سال آتی را تا سال 1400 تعیین می کنند و لازم است که همگان ، مخصوصا جوانان تحصیلکرده با شرکت گسترده و دقت بالا و مطالعه برنامه های کاندیداها اقدام به انتخاب افراد متخصص نمایند.
زیبنده ایران اسلامی می باشد که با تعیین افراد متخصص و کارآمد در شوراها باعث تعالی و پیشرفت شهرهای کشورمان ایران باشیم.

از : حسین طاهری شیرازی
حقوقدان و فعال مدنی