وقت نیوز - آن روی سکه ی سنبل و سبزه و سیب هفت سین، دید و بازدیدها و جشن های نوروزی چیزی نیست جز باز آفرینی هویت ایرانی و همبستگی ملی؛ گنج ارزشمندی که طبیعت هر سال در زادروز میلاد خود به مردمی هدیه می دهد که آن را ارج می نهند.
به گزارش وقت نیوز ، فرقی نمی کند کجا زندگی کنی و با چه زبانی سخن بگویی یا چه مرام و مسلکی را پذیرفته باشی؛ کافی است ایرانی باشی تا ندای نوروز را بشنوی و چونان طبیعت که قبای هزار رنگی با پس زمینه ی غالب سبز به تن می کند، تو نیز یکرنگ شوی با مردمی که در کنارشان معنا می یابی.چهره ی ایران از روزهای پایانی سال رنگ دیگری به خود می گیرد؛ خانه تکانی، خرید شب عید، تدارک سفره ی هفت سین و انتظاری زیبا برای آغاز سالی نو؛ رسم هایی که ریشه در فرهنگ غنی ایرانی دارد و شاخ و برگش سر به آسمان هویت ایرانی می ساید.بازخوانی کارکردهای نوروز، این آیین باستانی با شکوه، ضرورت پاسداشت آن را بازنمایی می کند.*** کارکردهای نوروزنوروز در کنار کارکردهای گسترده یی که در حوزه ی روانشناسی فردی و جمعی، خانواده، محیط زیست و ... دارد در حوزه ی اجتماعی نیز از کارکردهای فراوانی برخوردار است. فراگیری این جشن سنتی و استقبال همه ی ایرانیان از آن موجب تبلور گسترده ی کارکردهای اجتماعی نوروز می شود.نوروز هرسال همزمان با زایش طبیعت، به روح جمعی ایرانیان نیز جان تازه یی می بخشد. آگاهی از اینکه همه ی ایرانیان مانند ما در تدارک برپایی آیینی هستند که نیاکان ما نیز آن را پاس می داشتند، در ایجاد، تقویت و حفظ روح جمعی یا هویت ایرانیان نقش بسزایی دارد.گذشته از تفاوت هایی که میان اقوام مختلف در چگونگی برگزاری مراسم نوروز وجود دارد، اما روح و پیام نوروز در همه ی آنها ساری و جاری است؛ تازگی و یکرنگی.رسم های مشترکی چون پاکیزگی و خانه تکانی، چیدن سفره ی هفت سین، دید و بازدیدهای نوروزی، طبیعت گردی و ... موجب به وجود آمدن حس مشترکی از یکی بودن میان مردم می شود.اگرچه نحوه ی انجام هریک از مراسم و آیین ها در مناطق مختلف تا حدودی متفاوت بوده و تا اندازه یی زیر تاثیر آداب و رسوم محلی و موقعیت اقلیمی قرار گرفته است، اما معنا و مفهوم و روح آن یکی است؛ مفهومی که بخش مهمی از ذهن و ضمیر ایرانیان را تشکیل می دهد و نقش قابل توجهی در تعریف و تثبیت هویت اجتماعی ایرانیان ایفا می کند.همچنین بُعد دیگری از هویت، از آبشخور نوروز سیراب می شود. هویت فرهنگی ایرانیان هر سال با آمدن نوروز بازتولید می شود. حلقه های پیوند دهنده یی که آیین های ملی یکی از مهمترین آنها است، احساس تعلق فرهنگی مشترکی را در خرده فرهنگ های ایران به وجود آورده است؛ فرهنگ مشترکی که در تاریخ این سرزمین ریشه دارد.با وجود اینکه ایران سرزمینی متشکل از خرده فرهنگ های متکثر شامل اقوام و مذاهب مختلف است، اما نوروز به عنوان یکی از مولفه های فرهنگ ایرانی در میان همه ی این خرده فرهنگ ها جاری است و حلقه های اتصال و همبستگی آنها را فراهم آورده است.تقویت هویت جمعی و فرهنگی به نوبه ی خود موجب به وجود آمدن همبستگی میان مردم می شود. ایجاد انسجام و همبستگی یکی از مهمترین کارکردهای اجتماعی نوروز است که در صورت بهره برداری سیاسی می توان آن را به عنصر وحدت و وفاق ملی تبدیل کرد.نوروز با ایجاد حس تعلق اجتماعی و فرهنگی بین نسل های مختلف اجتماعی، نوعی همپیوندی میان همه ی اعضای جامعه ایجاد می کند. این همبستگی از سطوح پایین جامعه چون خانواده و خویشاوندان تا سطوح فراگیرتر اجتماعی ایجاد می شود.سنت هایی چون دید و بازدید عید که دربردارنده ی عناصر نوع دوستی، مهرآفرینی و آشتی جویی است، خود می تواند نماد آشکاری از ماهیت وحدت آفرینی نوروز باشد.نوروز همچنین به خاطر تکرار شدن در هر سال، کارکردهای مثبت خود را در جامعه نهادینه می کند. ایجاد حس جامعه پذیری در فرزندان این مرز و بوم از طریق فراگیری هنجارها، ارزش ها، آیین های اجتماعی و فرهنگی از دیگر کارکردهایی است که برای نوروز برشمرده می شود. این جشن ملی به دلیل نهادینه کردن سنت های اجتماعی در میان مردم و نسل های مختلف اجتماعی توانسته است به یکی از برجسته ترین عناصر پیوند دهنده ی جامعه ی ایرانی تبدیل شود.این آیین باستانی هر سال با ایجاد فضای شاد و فرح انگیز، خونی تازه در رگ های جامعه می دواند و نوری از امید و بهبود به دل ها می تاباند.سفره ی هفت سین و هفت «سینی» که در آن قرار داده می شود نیز نمادی از تحول، شادی، زایش، امید، برکت و روشنایی است.مردم با تاسی از طبیعت، همواره به امید روزگاری بهتر، نورورز را جشن می گیرند و با نگاهی متفاوت به آینده می نگرند؛ نگاهی که در صورت مدیریت و جهت دهی کارآمد می تواند جامعه را پویاتر کند و با نیرویی دوچندان به پیش ببرد.*** سخن آخرآیین های ملی در حفظ هنجارهای فرهنگی و انسجام اجتماعی در یک جامعه ی چندفرهنگی و چند قومی نقش مهمی دارند.نوروز که با فرارسیدنش طبیعت را به جامه یی نو و یکدست می آراید، به عنوان یکی از برجسته ترین آیین های ملی به هویت ایرانی جان تازه یی می بخشد و با تقویت روح جمعی ایرانیان، انسجام و همبستگی ملی را نوید می دهد.فراگیری نوروز در میان همه ی ایرانیان- فارغ از قومیت و زبان و مسلک آنها- و ویژگی پیوندبخشی آن می تواند این آیین باستانی را به عنوان الگویی برای تعمیم به سایر آیین های سنتی ایرانی تبدیل کند؛ الگویی برای بهره گیری از کارکردهای مثبت و وحدت بخش آن به منظور ایجاد وفاق ملی در دورانی که هنوز وفاق ملی به عنوان یکی از مهمترین عناصر قدرت ملی و استقلال تعریف می شود.مسوولان کشور باید به آیین های باستانی ایرانی به عنوان فرصتی برای بازآفرینی وفاق ملی بهره گیرند؛ کالای گرانبهایی که رهبران برخی کشورها گاهی با صرف هزینه های کلان و گزاف قادر به ایجاد آن نیستند.*از: اعظم حمیدپور
586