وقت نیوز - مهمترین مساله ای که درباره مطبوعات محلی عنوان میشود، تقلید و الگو برداری از روزنامهها سراسری؛ بدون توجه به نیازهای مخاطبان محلی و زیر ساختارهای حرفه ای آن است .
به بیان دیگر عدم آگاهی به محتواهای محلی به دلیل عدم شناخت از روزنامهنگاری محلی صورت می گیر ،حال این پرسش مطرح است که چرا مطبوعات محلی ما؛ با این همه از اصول حرفهای خویش غافل شده اند؟ جای بسی سوال دارد؟
* مخاطب سنجي؛ حلقه مفقوده مطبوعات محلی
ما باید این واقعیت را بپذیریم که اکثر مطبوعات محلی به دلیل سهل انگاری و از روی تسامح یا از سر بی اطلاعی از مسئولیتها و رسالتهایشان فاصله گرفته اند؟ بطوری که بر اساس تحقیقات صورت گرفته بر روی این مطبوعات نشان می دهد، چیزی حدود 80 درصد محتوای بخشی از مطبوعات محلی، فرا محلی و فرا منطقهای است.به بیان دیگر، جالب اینجاست که از نظر اصول حرفه اي بيشتر نشريات محلي فاقد ويژگي ها و استانداردهاي روزنامه نگاري اند. به طور مثال عمده تيترهاي اصلي داراي ارزش خبري قابل توجهي نبوده و از وزن و اهميت کافي برخوردار نيستند. تيتر و ليد مطالب ضعيف است. در تنظيم مطالب خبري، مشکل و ضعف جدي دارند. در تدوين و تنظيم گزارش ها عمدتا به کنارهم قرار دادن نقل قول ها بسنده مي کنند. اخبار توليدي اندک است. در انتشار مطالب اقتصادي بسيار ضعيف اند. در ايفاي نقش نظارتي خود عمدتا ضعيف هستند و عليرغم آنکه رويکردي انتقادي دارند اما کمتر به نهادهاي دولتي و مدني توجه دارند. به بيان روشن تر، عمدهخبرها به نقل از روابطعمومیها ، غیرتولیدی و خبرها و تیترها براساس ارزش خبری “شهرت” بوده و جای گزارشهای تحقیقی خالی است.
* مطبوعات محلی از رسالت و مسئولیت اصلی خود فاصله گرفته اند؟
در مبانیوسایلارتباطجمعی، اطلاعرسانیدر جهتآگاهکردنمخاطبرکناساسیاست. نقشی که رسانه به طور عام در توسعه زیرساختهای اجتماعی در جوامع گوناگون انسانی ایفا مینماید، انکارناپذیر بوده و شاید به جرأت بتوان گفت که هرگونه توسعه بدون در نظر داشتن سهم رسانه ابتر خواهد ماند. نشریات محلی نیز یکی از گروههای مهم مطبوعاتی محسوب می شوند. به اعتقاد بسیاری از محققان علوم ارتباطات، آینده متعلق به رسانه ها و نشریات بومی است و قدرت اثر بخشی آنان بسیار بیشتر از سایر گروه رسانه های همجنس خود می باشد.از سوی دیگر، تحلیلگران حوزه رسانه بر این باورند که مطبوعات محلی و به نقلی نشریات بومی باید بیشترین نقش و مسئولیت را در حوزه تولید محتوای محلی یعنی پرداختن به نیازها و اولویتهای توسعهایو مسایل و مشکلات محلی و در نتیجه بها دادن به تولید محلی داشته باشند که به نظر می رسد، فعالان این عرصه هر روز پررنگ تر از گذشته از رسالت و مسئولیت اصلی خود فاصله میگیرند.
* چالشعمده مطبوعات محلی و آینده این مطبوعات
در نهایت،کارشناسان این عرصه مشکلات و چالشهای مطبوعات محلی را در دو حوزه محتوایی و فقدان تخصص حرفهای بیان می کنند که در این زمینه می توان به عدم آگاهی از حقوق و مسوولیتهای روزنامه نگاری، نداشتن استقلال حرفهای و امنیت شغلی، نابسامانی توزیع آگهی های دولتی، نبود چاپخانه مدرن ، کاهش سهمیه کاغذ، نبود نظام مالی مشخص و منظم، تقلید غیرخلاقانه از روزنامههای سراسری، بیتوجهی به چرایی و چگونگی رویدادهای محلی ، عدم توجه به فرهنگ، رسوم و آداب محلی، نبود نظام تشکیلاتی منظم و هدفمند، طرح انتقادات بی هدف، چالش های قومی و طایفه ای، بی توجهی و کم مهری های مسئولان و مدیران، عدم تناسب رشته های تحصیلی با فعالیت های مطبوعاتی، ضعف نیروهای آموزش دیده و در نهایت دارا بودن نگاه اقتصادی صرف در برخی از این مطبوعات، نبود نیروی متخصص در آنها، وابستگی مالی، مواجه بودن با بحران مخاطب، طرح انتقادات بیهدف و کند بودن حرکت مطبوعات محلی، سطح تخصصی پایین و نداشتن صدا و تریبون در ساختارهای دولتی اشاره کرد و همچنین بسیاری از دست اندرکاران و خبرنگاران مطبوعات محلی در تنظیم اخبار، مصاحبه ها، انتخاب تیتر و سایر موارد دچار ضعف بوده و دانش کافی را ندارند.
* مهـــم ترین نیازهای روزنامه نگاران مطبوعات محلی
نا گفته نماند، یکی از مهـــم ترین نیازهای روزنامه نگاران مطبوعات محلی، داشتن دانش کافی درباره گزارشاتی است که ارائه می کنند. یکی از جــدی ترین و خوشبختانه سازنده ترین انتقادات موجود درباره مطبوعات محلی، فقدان مطالب آموزنده، تنوع خبر، تولیدات خبری وگزارش مهم اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بومی است. روزنامه نگاران فقط به حوادث جاری مراجعه و آنها را شرح می دهند. آنچه در این خصوص مهم به نظر می رسد اینکه مطبوعات محلی باید بتوانند علوم تخصصی را به شکل اطلاعات عمومی و قابل درک برای مردم بیان کنند. انجام این کار به شکل خوب بسیار مشکل است و نیاز به دانش فراوان و ذاتــی دارد و نمی توان آن را فقط در کلاس های درس به دست آورد.
* برای برون رفت مطبوعات محلی، از این چالش ها و رفع این مشکلات
بر اساس آنچه از بررسی مطبوعات در جهان بهدست می آید، به نظر می رسد بعد از گذشته بیش از 400 سال از انتشار نخستین روز نامه عمومی و 161سال از روزنامه محلی در جهان، انتشار روزنامههای سراسری و مطبوعات محلی کشورمان با استاندارد های جهانی روزنامه نگاری فاصله زیادی داشته باشد. بر اساس آخرین آمار وزارت ارشاد، از مجموع 5679 نشریه دارای مجوز در سراسر کشور، تعداد 2635 نشریه هم اکنون در حال انتشار است که از این تعداد، استان تهران با انتشار 1349 نشریه از مجموع 2986 نشریه دارای مجوز و خراسان شمالی نیز با 25 نشریه دارای مجوز 8 نشریه در حال انتشار؛ واجد بیشترین و کمترین فراوانی نشریه در سراسر کشور است. در این باره، در استان آذربایجان شرقی دارای 147 نشریه دارای مجوز است که از این تعداد 79 نشریه در حال انتشاراست که به نظر می رسد از لحاظ کمی و کیفی نیازمند بررسی و تحقیق بیشتری داشته باشد. بی تردید بررسی و مطالعه پیرامون چالش های مطبوعات محلی هر استان بدون نگاه به زمینه های اقلیمی، تاریخی و فرهنگی هر منطقه تلاشی بیهوده و کم اثری خواهد بود.به بیان دیگر، برای حل این چالش ها و بهبود رشد مطبوعات محلی، تشکیل نهادهای حمایتی و بنیاد ملی مطبوعات محلی، تشکیل صندوق ملی پژوهش در حوزه مطبوعات محلی، راه اندازی یک کمیته یا انجمن مطبوعات محلی و همچون حمایتهای حقوقی از آنان، آموزشهای مستمر مطابق نیازهای روز و حمایتهای پژوهشی، مخاطب شناسی، گنجاندن دروس نشریات محلی در دروس دانشگاهی و مدارس، تهیه و تدوین کتاب و مقاله برای نشریات محلی، از بین رفتن نگاه امنیتی به آنها، تشویق خبرنگاران و روزنامه نگاران محلی و معرفی نشریات محلی نمونه از طریق جشنواره های مختلف و صدا و سیمای در سطح منطقه و ملی ضروری به نظر می رسد.از: موسی کاظم زاده روزنامه نگار
586