وقت نیوز - در تابستان گرم و داغ؛ رفتن به ضیافت و مهمانی خدا، وسوسه ها و ویژگی های خاصی را می طلبد. بدینسان، آنچه در این راستا اهمیت دارد اینکه، رمضان پر فضیلت ترین و بهترین ماه خدا برای اوج بندگی، عبادت و عبودیت انسان هاست و به بیان دیگر این ماه، ماه ترین ماه خدا است که در این ایام، «قرآن» اين منشور آسمانى، سفره گسترده فيض الهى و كلام نورانى پروردگار برای راهنمایی و سعادت انسان ها، نازل گردیده است.
همچنین در این ماه سایر کتب آسمانی چون تورات، انجیل و زبور نازل شده و یکی از چهار ماهی است که خداوند جنگ را در این ماه ها حرام کرده است. * پله پله با خدا ...رمضان در لغت از «رمض»، به معنی داغی سنگ در اثر شدت حرارت تابش خورشید و به معنی شدت گرما می باشد. چون در این ماه گناهان انسان از سوی خداوند متعال بخشیده می شود، به این ماه مبارک، «رمضان» گفته اند. پيامبر اکرم (ص) فرمودند نام اين ماه رمضان گذاشته شده، زيرا گناهان را ميسوزاند و يكي از نامهاي خداوند نيز رمضان است. به سخن دیگر، پس فلسفه اصلي روزه و روزه داری در ماه مبارک رمضان همان تقويت تقواي الهي و ايجاد رابطه بين بنده و خالق است. * چرا روزه می گیریم؟حال فلسفه روزه در اسلام و سایر ادیان در ماه مبارک رمضان چيست؟ چرا روزه واجب شد؟ فایده روزه برای انسانها چيست؟ و چرا باید روزه گرفت؟ چرا خداوند متعال ماه رمضان را ماه مبارکی خوانده است. شب قدر كدام شب ماه رمضان است. چرا قرآن در ماه رمضان نازل شده است؟ و بسیاری از سوالات دیگر که در این زمینه مطرح بوده که به یقین در صورت پرداختن به این گونه مسائل و پاسخ به این پرسشها است که می توان در مسیر درست هدایت شد، چرا که با شناخت ارزش و اهمیت روزه، بهتر می توان در ایجاد انگیزه برای به جای آوردن یکی از فرایض و واجبات الهی شد و اگر شبهاتی هم در این راستا وجود داشت به آن پاسخ گفت.بنابر این آنچه در این زمینه اهمیت دارد اینکه، روزه در همه ادیان پیشین وجود داشته است. بر این اساس، دین مقدس اسلام و سایر ادیان جایگاه ویژه ای را برای روزه و روزه داری قائل می باشند، به طوری که حتی در این خصوص در قرآن کریم در آیه 183 سوره بقره بر این موضوع تاکید شده است. يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ .«اى كسانى كه ايمان آوردهايد روزه بر شما مقرر شده است همان گونه كه بر كسانى كه پيش از شما بودند، مقرر شده بود، باشد كه پرهيزگارى كنيد. »* رمضان، بهار قرآناز سوی دیگر، رمضان تنها ماهی است که خداوند متعال از آن در قرآن نام برده است. در قرآن، مستقیماً به کسانی که ایمان آوردهاند دستور داده شده که در این ماه روزه بگیرند. به طوری که در این خصوص هم در سوره بقره، آیه 185 بر اهمیت آن تاکید شده است. شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلاَ يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُواْ الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ. «ماه رمضان، همان ماه است كه در آن قرآن فرو فرستاده شده است،كتابى كه مردم را راهبر و متضمن دلايل آشكار هدايت و ميزان تشخيص حق از باطل است پس هر كس از شما اين ماه را درك كند بايد آن را روزه بدارد و كسى كه بيمار يا در سفر است، بايد به شماره آن تعدادى از روزهاى ديگر را روزه بدارد خدا براى شما آسانى مىخواهد و براى شما دشوارى نمىخواهد تا شماره مقرر را تكميل كنيد و خدا را به پاس آنكه رهنمونيتان كرده است به بزرگى بستاييد و باشد كه شكرگزارى كنيد. » در همین راستا، از امام جعفر صادق (ع) داریم، هرچیز بهاری دارد و بهار قرآن ماه رمضان است.( اصول کافی، ج۲ ، حدیث ۹ و ۱۰)* روزه، كلاس كسب تقوا استشکی نیست که هدف روزه تقواست. آنچه در این راستا حائز اهمیت است، اینکه روزه، روح تقوا و پرهيزگارى را در انسان پرورش مى دهد و مايه پاكى درون مى شد که در آیه 184 سوره بقره از مسلمانان خواسته شده به نحو احسن این فریضه الهی را بجای آورند." أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ وَأَن تَصُومُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ. «روزه در روزهاى معدودى، بر شما مقرر شده است، ولى هر كس از شما بيمار يا در سفر باشد، به همان شماره تعدادى از روزهاى ديگر را روزه بدارد و بر كسانى كه روزه طاقتفرساست كفارهاى است كه خوراك دادن به بينوايى است و هر كس به ميل خود بيشتر نيكى كند پس آن براى او بهتر است و اگر بدانيد روزه گرفتن براى شما بهتر است.» نا گفته نماند،در حقیقت بزرگترین فلسفه روزه اثر روحانی و معنوی آن بوده که در این راستا هم در قرآن و در احادیث مختلف دیگر از ائمه اطهار(ع) بر اهمیت آن پرداخته شده است. چنانكه رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلم) مى فرمايد: «صوُمُوا تَصِحّوُا»( بحارالانوار، ج 93، ص 255) «روزه بگيريد تا سلامت باشيد.»همچنین از پيامبر(ص) داریم :"اِنَّ فِى الْجَنَّةِ باباً يُقالُ لَهُ الرَّيانُ يَدْخُلُ مِنْهُ الصّائِموُنَ يَوْمَ القِيامَةِ".( صحيح بخارى، كتاب الصوم، باب الريان للصائمين) «در بهشت درى است به نام «ريّان» (سيراب شدن) كه فقط روزه داران از آن وارد بهشت مى شوند.»امام علی (ع) هم می فرمایند: «فرض الله ... الصیام ابتلاء لاخلاص الخلق» (نهج البلاغه، حکمت 252 ) خداوند روزه را واجب کرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید. امام صادق(ع) وقتی هشام بن حکم از علّت روزه پرسید، فرمود: «خداوند روزه را واجب کرد تا فقیر و غنی مساوی باشند و اغنیاء نیز طعم گرسنگی را بچشند و به نیازمندان رحم کنند.( من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 73، ح 1766، باب علة فرض الصیام) امام رضا (ع) نیز مشابه همین مطلب را فرمود و اضافه کرد که روزه شهوات را می شکند.( عیون اخبار الرضا (علیه السلام)، ج 2، ص 116، باب 34، ح1)* آثار و بركات روزه ... بدون شک برای روزه گرفتن دلایل بسیاری وجود دارد که از جمله این ها می توان به اثر معنوی( پرورش روح تقوا و پرهيزگارى در انسان، پاكى درون، ترک گناهان، تقویت صله رحم، نیکی کردن، خوش اخلاقی، عفو و گذشت و ... )، اثر اجتماعی( تمرین درس مساوات و برابری در میان افراد اجتماع، افزایش روحیه تساهل و سازش، همدردی با فقرا، افزایش انسجام و همبستگی اجتماعی، بالا رفتن اعتماد به نفس، کاهش رفتارهای خشونت آمیز و پرخاشگرانه، بالارفتن روحیه کار جمعی، کاهش استرس و اضطراب، تحمل گرسنگى و تشنگى و ...)، اثر عرفاني( موجب تقرب به خداوند متعال، کنترل شهوت نفس، رهایی از وسوسه های شیطان و ...)، اثر بهداشتی و درمانی(مايه صحت و سلامت بدن، افزایش طول عمر، درمان انواع بیماری ها، تلطیف روح و تقویت اراده و تعدیل غرائز آثار جسمی و ...) اشاره کرد. * رمضان، فرصت رویش دوبارهبدینسان، رمضان ماه، جشن بندگی، ماه مهمانی خدا، ماه ذکر و تسبیح، ماه آمرزش و رحمت، ماه ضیافت عشق، ماه مهربانی و مهرورزی، ماه از اسارت خویش در آمدن، ماه کمک به مستمندان، ماه شهادت، ماه قدر و تقدیر، ماه دعا و مناجات عبد با معبود، ماهی برای بخشش و در نهایت فصلی برای آغاز دیگر است. از این رو، در حقیقت روزه و روزه داری همان خانه تكانى دل از گناه و آلودگى، شكوفاكننده نهال ايمان در بوستان جان انسان، تودهنى زدن به شيطان، ميدان صبر و بردبارى و نجات دهنده گناه كاران پشيمان، از دهانه دوزخ و به بیان دیگر روزه، زيباكننده چهره شخصيت انسان در پرتو عبادات و پاك كننده چهره دل، از غبار گناه و لغزش است.
از : موسی کاظم زاده
586