رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت آذربایجان ‌شرقی در گفت‌وگو با جمعی از خبرنگاران با بیان اینکه ویتامین D یکی از ویتامین‌های محلول در چربی و دارای نقش‌های متعددی در بدن است، گفت: این ویتامین علاوه بر نقشی که در جذب کلسیم، حفظ سلامت استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان دارد، در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها از جمله ام اس و انواع سرطان موثر است. شواهد موجود نشان می‌دهد که سطوح پایین ویتامین D در بارداری مادر را مستعد ابتلا به پره اکلامپسی  (مسمومیت حاملگی) می‌کند. کمبود ویتامین D در مادر با هیپو کلسمی نوزادی و هیپوپلازی مینای دندان در کودک، ارتباط دارد.

فتح‌اله پورعلی با بیان اینکه متاسفانه کمبود ویتامین D یکی از مشکلات جدی سلامت در کشور و آذربایجان شرقی است، گفت: کمبود این ویتامین در استان و کشور به میزان زیادی شایع است. نتایج دومین بررسی ملی وضعیت ریزمغذی‌ها در 11 اقلیم کشور در سال 1391  حاکی از شیوع بالای کمبود ویتامین D در گروه‌های سنی مختلف است.

وی افزود: این مطالعه نشان داد که مادران باردار بالاترین شیوع کمبود ویتامین "د" را در بین گروه‌های مختلف دارند و 85  درصد مادران باردار در سراسر کشور در معرض کمبود و یا دچار کمبود شدید ویتامین D هستند. 76درصد زنان باردار، 18 درصد کودکان 23- 15 ماهه،  71 درصد کودکان شش ساله، 86 درصد نوجوانان و 72 درصد میانسالان در اقلیم دوکشور (آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل) با کمبود ویتامین D مواجه  هستند. این بدترین و بیشترین آمار در بین کمبودهای ویتامینی و مواد معدنی است.

وی، با اشاره به عوارض کمبود ویتامینD اظهار کرد: کمبود شدید ویتامین D موجب بروز راشی­تیسم درکودکان، استئومالاسی یا نرمی استخوان در بزرگسالان و پوکی استخوان در سنین سالمندی می­‌شود.

پورعلی با برشماری منابع غذایی غنی از  این ویتامین، گفت: روغن کبد ماهی، ماهی­‌های چرب مثل ماهی آزاد، کپور، قزل ­آلا و ساردین از غنی‌­ترین منابع غذایی ویتامین D  بوده و زرده تخم مرغ، گوشت و شیر حاوی مقادیر اندکی از این ویتامین هستند. منابع غذایی گیاهی منابع فقیر این ویتامین به شمار می­‌روند و میوه‌­ها و مغزها نیز فاقد این ویتامین هستند.

وی با ارائه توصیه‌هایی برای پیشگیری از ابتلا به کمبود ویتامین D، اظهار کرد: استفاده از منابع غذایی D، قرار گرفتن دست‌ها و پاها و صورت به مدت 10 تا 15 دقیقه در روز در معرض نور مستقیم آفتاب (بدون کرم ضد آفتاب) مصرف مکمل ویتامین از جمله راه‌های تامین آن به شمار می‌آیند.

وی خاطرنشان کرد: بخش عمده ویتامین D مورد نیاز بدن در اثر تابش نور آفتاب در پوست بدن ساخته می‌شود، بطوریکه قرار گرفتن دست‌ها و پاها و صورت در معرض نور مستقیم آفتاب (نه از پشت شیشه ) به مدت 10 تا 15 دقیقه در روز برای تامین ویتامین مورد نیاز بدن کافی است. شیوع بالای کمبود ویتامین D در آذربایجان شرقی نشان می‌دهد که ما عملا از نور خورشید طبق توصیه فوق استفاده نمی‌کنیم.

این کارشناس تغذیه با اشاره به چگونگی مصرف و عوارض احتمالی ناشی از مصرف بیش از اندازه، اظهار کرد: بهتر است مکمل ویتامین D با وعده‌های اصلی غذا (ناهار و شام ) مصرف شود، دوز پیشگیری کننده فوق در کلیه افراد 30 سال و بالاتر بدون عارضه است. در صورت مصرف آمپول ویتامین D و یا مصرف مکمل مگادوز مشابه باید در مصرف مجدد مگادوز احتیاط شود و با یک پزشک مشورت کرد.

وی متذکر شد: مصرف مکمل ویتامین  D در افرادی که مبتلا به سارکوئیدوزیس، هیپرپاراتیروئیدیسم، بیماری‌های کلیوی و هیستوپلاسموزیس هستند،  باید با احتیاط و با نظر پزشک انجام شود.

وی بیان کرد: کلیه افراد 30 سال و 30 سال به بالای مایل به دریافت مکمل ویتامین D، به صورت رایگان می‌توانند با مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی و خانه‌های بهداشت سطح استان  این مکمل را دریافت و مصرف کنند، برای دانش آموزان دختر متوسطه  دوره اول و دوم ، مکمل ویتامین D به صورت رایگان در مدارس توزیع می‎شود.

پورعلی در ادامه با اشاره به برنامه‌های جاری در آذربایجان شرقی، اظهار کرد: طبق برنامه کشوری همراه با ویتامین A به صورت قطره A+D یا قطره مولتی ویتامین از روز پانزدهم پس از تولد تا پایان 2 سالگی داده شده و آمــوزش‌های لازم به مردم به خصوص در جهت استفاده از نور مستقیم خورشید (نه از پشت شیشه) به مدت 10 دقیقه در روز به طوری که صورت و دست و پای کودک در معرض آفتاب قرار گیرد و همچنین استفاده از مکمل‌های تغذیه‌ای ارائه می‎شود.

وی اظهار کرد: کپسول مولتی ویتامین روزانه یک عدد برای کلیه زنان باردار از شروع هفته 16 بارداری تا سه ماه پس از زایمان تجویز شده و پرل ویتامین D 50000 واحدی در کلیه مراکز و خانه بهداشتی موجود بوده و به مراجعان گروه‌های سنی مختلف ارائه می‌شود. شروع مکمل یاری دانش آموزان با پرل ویتامین D 50000 واحدی در مدارس متوسطه اول و دوم که همچنان اجرای آن ادامه دارد.

وی در خاتمه متذکر شد: همه باید تلاش کنیم این مکمل‌ها "مرتب" مصرف شود تا زحمات افراد دخیل و هزینه‌های کلانی که صرف می‌شود به بار بنشیند، بخصوص در این دوره زمانی که با بیماری کووید 19 و ویروس کرونا درگیر هستیم.