سد تنظیمی و انحرافی قیزقلعه سی در ۱۲ کیلومتری سد خداآفرین در ۲۱۰ کیلومتری شمال شرق تبریز واقع  شده، طول تاج  آن ۸۴۳ متر، ارتفاع  از پی ۳۷ متر و گنجایش مخزن آن ۶۲ میلیون  مترمکعب بوده و عملیات ساخت سد "قیزقلعه سی" در سال ۱۳۸۵ آغاز و برای ساخت آن  ۵۵۰ میلیارد تومان هزینه شده است.

تامین حقابه ایران به مقدار یک میلیارد مترمکعب در سال از رودخانه مرزی ارس، آبرسانی تحت فشار به ۱۲ هزار هکتار از اراضی پایین دست سد در آذربایجان شرقی و تامین آب شبکه پایاب اردبیل به وسعت ۶۲ هزار هکتار از جمله اهداف احداث سد قیزقلعه سی است. همچنین قرار است سالانه ۴۰ مگاوات برق با احداث نیروگاه در محل سد  تولید و به تثبیت ولتاژ سراسری برق کشورمان کمک کند.

بهره برداری از شبکه پایاب سد قیزقلعه سی موجب آبیاری ۷۴ هزار هکتار در استان‌های آذربایجان شرقی و اردبیل و ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم ۸۵ هزار نفر در منطقه و شکوفایی اقتصادی در این ۲ استان خواهد شد.

به گزارش ایسنا، وزیر نیرو امروز دوشنبه در نهمین هفته از پویش «#هرهفته_الف_ب_ایران» به‌منظور افتتاح سه پروژه آبی و شرکت در جشن پنجاهمین سال بهره‌برداری مشترک از سد ارس وارد آذربایجان‌شرقی شد.

رضا اردکانیان در این سفر، دستور آبگیری دو سد قیزقلعه سی و گردیان و بهره‌برداری از ۳۳۶۰ هکتار از اراضی شبکه پایاب یکانات، به ارزش ۹۴۰ میلیارد تومان را به صورت همزمان صادر می‌کند.

همچنین، دو نیروگاه ۲۰ مگاواتی به منظور تولید انرژی برای دو کشور روی این سد احداث شده و بهره‌برداری از شبکه پایاب سد قیزقلعه‌سی، موجب آبیاری ۷۴ هزار هکتار در استان‌های آذربایجان شرقی و اردبیل و ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم ۸۵ هزار نفر در منطقه و شکوفایی اقتصادی در این دو استان می‌شود.

آبگیری سد گردیان دومین پروژه ای است که با مخزنی به حجم ۱۰ میلیون متر مکعب، برای آبیاری ۲۲۰۰ هکتار از اراضی دیمی در شهرستان جلفا احداث شده است.

آخرین پروژه آماده افتتاح در آذربایجان‌شرقی، شبکه پایاب یکانات به مساحت ۳۳۶۰ هکتار است که توسط ایستگاه‌های پمپاژ از طریق رودخانه ارس، در شهرستان مرند سیراب خواهد شد.

امروز همچنین با حضور وزرای نیرو و انرژی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان، گرامیداشت پنجاهمین سال بهره‌برداری مشترک از سد ارس برگزار خواهد شد.

در این مراسم رضا اردکانیان وزیر نیروی ایران، پرویز شهبازاف وزیر انرژی جمهوری آذربایجان، قاسم تقی‌زاده خامسی، معاون امور آب و آبفا وزارت نیرو ایران و  زاعور میکائیلوف رییس شرکت سهامی عام و بهبود مدیریت منابع آب آذربایجان (OJSC) و سایر مسئولان منطقه‌ای حضور خواهند داشت.

گفتنی است، رودخانه ارس شاخه اصلی رود کورا و از مهم‌ترین رودخانه‌های منطقه شمال‌غرب به شمار می‌رود. طول رودخانه ارس بالغ بر ۱۰۷۲ کیلومتر است که ۴۱۰ کیلومتر آن مرز مشترک جمهوری اسلامی ایران با همسایگان شمالی (ارمنستان و جمهوری آذربایجان) را تشکیل می‌دهد.